در بخش قبل گفتیم که درمان های میکروسفالی به دو دسته اصلی درمان های پزشکی و توانبخشی تقسیم می شوند و به توضیح درمان پزشکی پرداختیم. در این بخش توانبخشی را به تفصیب بررسی خواهم کرد.

۲- توانبخشی

خیلی از وقت ها توانبخشی به معنی درمان کامل فرد دارای اختلال نیست. بلکه در توانبخشی هدف این است که فرد بتواند با وجود اختلال، از حداکثر توانش استفاده کند.

وقتی برای این بیماری از درمان توانبخشی حرف می زنیم، منظورمان توانمند کردن کودک در زمینه نقایصش و آموختن مهارت هایی برای یک زندگی پویا در خانه و اجتماع است. حال با توجه به اینکه اختلال کوچکی سر در افراد مختلف، شدت های متفاوتی از خفیف تا شدید دارد، گزینه های توانبخشی و برنامه های درمانی در آن متنوع است.

کودکانی که میکروسفالی خفیفی دارند اغلب غیر از دور سر کوچک، مشکل چندانی را تجربه نمی کنند. این کودکان فقط نیاز دارند که هر چند وقت یک بار برای رشدشان مورد ارزیابی قرار گیرند تا در صورت نیاز خدمات توانبخشی را برای رسیدن به مرحله رشدی مورد انتظار (از نظر جسمی، گفتاری و ذهنی) دریافت کنند. گفتنی است که بعضی اوقات، کودکان با کوچکی سر خفیف، دارای هوش نرمال هم هستند.

در کودکانی که میکروسفالی شدیدتری دارند، درمان و توانبخشی گسترده تری نیاز است. تیم توانبخشی در این زمینه، ابتدا باید یک ارزیابی دقیق از کودک انجام دهد. طی ارزیابی، کودک را از نظر رشد حرکتی، گفتاری، شناختی و غیره بررسی میکنند. پس از پیدا کردن مشکلات کودک، باید بلافاصله برنامه توانبخشی شروع شود. در توانبخشی این کودکان، هر چه توانبخشی زودهنگام تر انجام شود، تاثیرات مثبت بیشتری وجود دارد. چرا که در سنین پایین تر انعطاف پذیری عصبی و توانایی ایجاد مسیرهای عصبی جدید در مغز بالاتر است.

اعضای تیم توانبخشی برای میکروسفالی معمولا عبارت اند از: کاردرمانگر، گفتار درمانگر و بسته به مشکلات خاص آنها شنوایی شناس، فیزیوتراپیست و بینایی سنج.

کاردرمانی

کاردرمانی یکی از شاخه های توانبخشی است که در آن درمان در قالب فعالیت های هدفمند ارائه می شود.

گفتیم که میکروسفالی ممکن است باعث تاخیر در کسب سطوح رشدی حرکتی و ذهنی شود. کاردرمان تلاش می کند تا با توجه به علایق کودک، فعالیت ها و تمریناتی استفاده کند که باعث رسیدنش به این سطوح بشود و در واقع تاخیر های رشدی را جبران کند.

همچنین در کاردرمانی از فعالیت های درمانی مناسبی استفاده می شود تا مشکلات مربوط به پردازش حسی، ادراک، هماهنگی حرکات و شناخت را برطرف کنند.

گفتاردرمانی

یکی دیگر از شاخه های توانبخشی گفتاردرمانی می باشد. گفتاردرمانی به آسیب شناسی و درمان اختلالات مربوط به گفتار، زبان و بلع می پردازد. از آنجایی که در میکروسفالی مشکلات گفتار، زبان و نیز بلع شایع است، خدمات گفتاردرمانی در بیشتر موارد نیاز است.

گفتاردرمانگر به ارزیابی، تشخیص و درمان اختلالات مربوط به گفتار، زبان و بلع می پردازد و کمک می کند فرد دارای میکروسفالی بهتر با دیگران ارتباط برقرار کند. از این طریق گفتاردرمانگر نقش مهمی را  در بهبود کیفیت زندگی فرد دارای میکروسفالی ایفا می کند.

شنوایی شناسی

شنوایی شناسی هم از مواردی است که می تواند به کودک دارای میکروسفالی کمک کند. شنوایی شناسی به ارزیابی، تشخیص و بازتوانی اختلالات مرتبط با شنوایی و تعادل می پردازد. بعضی از کودکان دارای میکروسفالی، مشکلات کم شنوایی و ناشنوایی را تجربه می کنند. برای این کودکان باید سمعک تجویز و ساخته شود که شنوایی شناس در این زمینه اقدام میکند. همچنین شنوایی شناسی پس از ساخته شدن سمعک، طرز استفاده از سمعک را به فرد آموزش داده و او را با اصوات مختلف آشنا می کند.

بینایی سنجی

احتمالا شما با بینایی سنجی آشنا باشید و بدانید در این حرفه به ارزیابی و بازتوانی مشکلات مربوط به بینایی و چشم پرداخته می شود.

در میکروسفالی احتمال مشکلات مربوط به بینایی مثل نمره ضعیف چشم و حدت کم بینایی وجود دارد. کارشناس بینایی سنج با بررسی مشکلات احتمالی، در صورت نیاز عینک یا لنز مناسب تجویز میکند یا برای مشکلات خاص، تمرینات چشمی مناسب به بیماران می دهد. در صورت وجود اختلال در بینایی، کودک دارای میکروسفالی می تواند از خدمات بینایی سنجی بهره مند شود.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی هم یکی از بخش های سیستم توانبخشی می باشد که در آن با استفاده از مدالیته های فیزیکی (دستگاه های مختلف) و تکنیک ها و تمرینات ورزشی به درمان اختلالات مختلف پرداخته می شود.

در میکروسفالی ممکن است مشکلات فیزیکی مختلفی مثل بدشکلی های مفصلی، تون عضلانی غیر طبیعی، کوتاهی عضلات و… دیده شود. در این حالت ها و موارد مشابه، فیزیوتراپ می تواند به روند توانبخشی و درمان کمک کند.


برچست ها : ,,,,,